Slapen en rugpijn: Wat zegt de wetenschap?
Slapen en rugpijn
Intuïtief voelen we allemaal wel aan dat er een belangrijke relatie is tussen slapen en rugpijn. Maar wat zegt de wetenschap? Leggen zij de relatie tussen slapen en rugpijn ook? En indien ja, welke relatie tussen slapen en rugpijn vonden zij dan? Hieronder een bloemlezing.
Harvard medical school
Over harde matrassen
In het verleden raadden artsen vaak zeer stevige matrassen aan. Maar uit een onderzoek onder 268 mensen met lage rugpijn bleek dat degenen die op zeer harde matrassen slapen, de slechtste slaapkwaliteit hadden.
Over zachte matrassen
Zachte matrassen kunnen daarentegen ook problematisch zijn. Hoewel een zachte matras die zich aanpast aan de natuurlijke rondingen van uw lichaam, de gewrichten gunstig kan helpen uitlijnen, zullen zij die op zachte matrassen slapen zo diep wegzakken dat de gewrichten ‘s nachts verdraaien en pijnlijk worden, wat eveneens tot (lage) rugpijn lijdt.
Over proefliggen in een toonzaal
Uiteraard kunt u ook naar een matras showroom gaan en diverse modellen testen. Maar houd er rekening mee dat wat een paar minuten comfortabel aanvoelt in een winkel, zich misschien niet vertaalt in een goede nachtrust. Een betrouwbaardere test is om te observeren hoe u zich voelt na het slapen op verschillende soorten matrassen terwijl u niet thuis bent, bijvoorbeeld in een hotel of het huis van een vriend of familielid.
De Britse Chiropractici Associatie (BCA)
Over de relatie tussen slapen (op een oude matras) en rugpijn
“Ten minste 42% van de Britten heeft rugpijn door het gebruik van een oude matras en gaat mede daardoor slecht slapen. De meeste deelnemers worden stijf wakker en melden pijn te voelen na een lange nacht slaap .
Alle deelnemers werden uitgenodigd op een nieuw matras te slapen en hun ochtendstijfheid en het niveau van hun rugpijn te vergelijken. Daarnaast werd hen gevraagd een score toe te kennen aan de kwaliteit van hun nachtrust. 51% gaf aan dat de kwaliteit van de nachtrust verbeterd was. 54% gaf aan dat de rugklachten verminderd waren. Uit de gegevens van de deelnemers bleek wel dat 57% van de deelnemers voordien op een matras sliep die ouder was dan 15 jaar!”
Onderzoeksteam universiteit Cavetano Heredia over slapen en rugpijn (Peru)
Over herstel van rugspieren en tussenwervelschijven door te slapen op een aanpasbare matras
“De belangrijkste functie van de matras is het menselijk lichaam zodanig te ondersteunen dat de spieren en tussenwervelschijven kunnen herstellen Dit herstel kan worden bereikt wanneer de vorm van de wervelkolom (tijdens het slapen) zijn natuurlijke fysiologische vorm behoudt, maar met een enigszins afgeplatte lumbale lordose, als gevolg van de veranderde werk-as van de zwaartekracht. Daarom moeten de mechanische eigenschappen van de matras worden geoptimaliseerd met betrekking tot zowel de lichaamscontouren als de gewichtsverdeling van de slapende persoon. Aangezien beide factoren zeer individueel zijn, kan het optimale voordeel van actigrafie-parameters en pijnvermindering worden bereikt met een op maat gemaakte matras, speciaal ontworpen voor de fysieke kenmerken van de deelnemers. Helaas is dit allicht een utopie…. “
(nvdr. De YUNO matras toont aan dat dit geen utopie hoeft te zijn. Rugpijn bestrijden door individueel correct te slapen is sinds de introductie van de YUNO matras wel degelijk een optie)
Hoe ga jij correct slapen?
Pascal Mannekens (universitair kinesitherapeut en auteur van ‘rust voor je rug’, over de relatie tussen slapen en rugpijn (240 pag. Uitgegeven bij Lannoo)
Over slapen en rugpijn (In Goed Leven 18-19 oktober 2014)
«Ik heb al genoeg patiënten met nek- en rugklachten gekend die nochtans in een correcte zijlig indommelen. Maar doordat hun matras oncomfortabel hard is, schakelt hun lichaam ’s nachts onbewust over van zijlig naar buiklig veroorzaakt door rugpijn. Ons slaapcomfort staat of valt dus echt met de juiste matras.»
«Zowel qua lengte, gewicht, schouderbreedte en taille is elke persoon verschillend én dat geldt dan ook voor de matras. Ieder mens heeft een andere nodig én dus valt een matras voor twee personen eigenlijk af te raden. Zware mensen moeten sowieso harder slapen dan lichtgewichten, omdat ze in een zachte matras te diep zouden wegzakken. Terwijl een slanke vrouw in een harde matras dan weer helemaal niet zou wegzakken en dat is evenmin ideaal.» «Slank of zwaarlijvig, een goede matras moet altijd ‘net voldoende meegeven. Bij een slanke persoon die in zijlig slaapt, moet de natuurlijke horizontale lijn van de wervelkolom zo goed mogelijk behouden blijven. Wat betekent dat de schouder en heup in de matras voldoende moeten kunnen wegzinken, terwijl de slanke taille tegelijk opwaartse steun nodig heeft. Anders zakt de wervelkolom toch door en kan ze nooit de ideale lijn aanhouden. Maar een zwaarlijvige persoon heeft door de brede ‘taille geen uitstekende heupen en heeft dus ook geen zachte heupzone nodig.» «Kortom: terwijl een slanke vrouw een matras nodig heeft met een zachte schouderzone, harde taillezone en zachte heupzone, heeft een zwaarlijvige nood aan een matras met zachte schouderzone, maar harde taille- én heupzone. Die zones blijven trouwens onveranderd als de personen in ruglig zouden slapen. In die positie heeft de wervelkolom een natuurlijke S-kromming én om die aan te houden volstaat dezelfde matras.»
Over het prijskaartje van slapen en rugpijn. (In Goed Leven 18-19 oktober 2014)
«Bij de meeste matrassen stijgt de kwaliteit evenredig met de prijs. Pas vanaf 800 à 1.000 euro per persoon mag je van een matras spreken die aan alle noodzakelijke parameters voldoet. Dat ze in grote ketens vaak amper de helft kosten? Zulke matrassen zijn algemeen gefabriceerd en kunnen onmogelijk de juiste individuele ondersteuning bieden. Om over de warmte- en vochtregeling nog maar te zwijgen. Eerlijk: wie geen problemen wil riskeren, koopt beter een duurdere matras. Een goede nachtrust is die investering ook waard. Want met een prijskaartje van 1.000 euro en een houdbaarheid van tien jaar, slaapt men uiteindelijk in de best mogelijke omstandigheden voor nog geen 30 eurocent per nacht. Dat is een koopje voor onze rug.»
Fransisco Kovacs (Unidad Kovacs de la Espalda. Hospital Universitario HLA-Moncloa · Spanish Back Pain Research Network) MD, PhD
Over het misverstand dat een harde matras de beste garantie is op slapen zonder rugpijn
“Algemeen wordt aangenomen dat een stevige matras gunstig is voor lage rugpijn, hoewel er geen bewijs is dat deze aanbeveling ondersteunt.
We onderzochten het effect van verschillende hardheden van matrassen op het klinische beloop van patiënten met chronische aspecifieke lage rugpijn. In een gerandomiseerde, dubbelblinde, gecontroleerde, multicentrische studie hebben we 313 volwassenen beoordeeld die chronische niet-specifieke lage rugpijn hadden, maar geen doorverwezen pijn, die klaagden over rugpijn terwijl ze in bed lagen en (klaagden over rugpijn) bij het opstaan.
De stevigheid van de matras wordt beoordeeld op een schaal die is ontwikkeld door het Europees comité voor Standaardisatie. De H (s) schaal begint bij 1,0 (sterkste) en stopt bij 10,0 (zachtste).
We hebben de deelnemers willekeurig stevige matrassen (H (s) = 2,3 of middelharde matrassen (H (s) = 5,6) toegewezen. We hebben klinische beoordelingen uitgevoerd bij aanvang en na 90 dagen.
Primaire eindpunten waren verbeteringen in rugpijn tijdens liggen in bed, rugpijn bij het opstaan en invaliditeit. Na 90 dagen hadden patiënten met middelzware matrassen betere resultaten voor pijn in bed (odds ratio 2,36 (95% BI 1,13-4,93), rugpijn bij het opstaan (1,93 (0,97-3,86)) en invaliditeit (2,10 ( 1,24-3,56)) dan patiënten met stevige matrassen. Gedurende de studieperiode hadden patiënten met middelharde matrassen ook minder harde matrassen ook minder lage rugpijn overdag (p = 0,064) en rugpijn bij het opstaan (p = 0,008) dan patiënten met stevige matrassen. Een matras van gemiddelde stevigheid verbetert de pijn en invaliditeit bij patiënten met chronische niet-specifieke lage-rugpijn.
Bart Haex, (onderzoeker bedsystemen KU Leuven) (in het televisieprogramma “Kassa” BNN VARA)
Over hoe “hard” een matras moet zijn
“Gewicht speelt daarbij een belangrijke rol, maar alleen letten op gewicht is onvoldoende. Je moet ook kijken hoe iemand gebouwd is en of hij een rug- of zijslaper is. Met name zijslapers en mensen met uitgesproken vormen hebben baat bij zones met verschillende soepelheid, om extra ondersteuning te kunnen geven.”
En bevestigt daarmee zijn eerdere conclusie:
“Conformiteit is sterk afhankelijk vd antropometrische data en vooral de onderlinge verschillen tussen man-vrouw en schouder- taille-en heupbreedte.”
